Sau thất bại ở Chiến dịch Biên giới thu đông 1950, tiếp đó lại bị đánh mạnh ở Trung du, đường 18, Hà Nam Ninh, quân Pháp lâm vào thế phòng ngự bi động. Để giành lại quyền chủ động, mùa đông năm 1951, Pháp mở cuộc tiến công ra Hòa Bình, lập phòng tuyến sông Đà nối liền với phòng tuyến phòng thủ trung tâm Sông Đáy, nhằm tăng cường khả năng phòng thủ đồng bằng Bắc Bộ, cắt đứt đường liên lạc giữa chiến khu Việt Bắc với các Liên khu 3 và 4.

Trước tình hình đó, Bộ Chính tri Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam quyết định mở chiến dịch tiến công quân Pháp ở Hoà Bình. Mở màn chiến dịch, trung đoàn 88 đại đoàn 308 đã tiến công tiêu diệt cứ điểm Tu Vũ.

Sau khi địch tấn công ra Hòa Bình, Bộ Chính tri, Trung ương Đảng và Tổng Quân ủy nhận định: Đây là cơ hội tốt cho ta tiêu diệt nhiều sinh lực địch, và hạ quyết tâm mở chiến dịch tiến công quân địch ở Hòa Bình. Bộ chi huy chiến dịch quyết định tập trung lực lượng trên hướng chủ yếu, đột phá tuyến phòng thủ sông Đà của địch. Trong đợt 1 chiến dịch, "tập trung lực lượng tiêu diệt cứ điểm Tu Vũ và Chẹ (Tu Vũ là chính). Nếu địch chiếm lại thì phải kiên quyết tiêu diệt, nhằm phá vỡ mắt xích quan trọng của phòng tuyến sông Đà, mở cửaa đưa lực lượng vào triền khai bao vây tiến công địch ở thi xà Hòa Binh. Trung đoàn 88 đánh có thể thuận lợi, nhưng cũng có thể phải trả giá rất đắt; một trung đoàn không xong thì ta dùng hai trung đoàn dù phải hy sinh bộ phận cho toàn bộ cũng phải làm …"

(Chỉ thị của Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi giao nhiệm vụ cho đại đoàn trưởng 308 Vương Thừa Vũ)

Trận đánh diễn ra trong hoàn cảnh trung đoàn tiếp cận bi lộ, pháo binh Pháp bắn phá mãnh liệt vào đội hình hành quân của các đơn vi. Nhưng với quyết tâm chiến đấu cao, cán bộ chiến sĩ toàn trung đoàn đã khắc phục khó khăn, dũng cảm chiến đấu, tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm Tu Vũ. Chiến thắng Tu Vũ đánh dấu bước trưởng thành lớn mạnh của trung đoàn, trình độ tổ chức chỉ huy và ý chí quyết đánh quyết thắng của cán bộ, chiến sĩ. Trận đánh cho Việt Minh một số kinh nghiệm tốt về tồ chức chuẩn bi và thực hành chiến đấu tiến công quân Pháp phòng ngự vững chắc.